Stappenplan
Stap 1: Erfgenamen
Om de erfenis af te kunnen handelen, moet u weten wie de erfgenamen zijn. Zij zijn ook degenen die de erfenis moeten afwikkelen. In een testament worden erfgenamen aangewezen. Is er geen testament, dan bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn.
Stap 2: Testament
Bezoek met een overlijdensakte een notaris. Die zoek via het Centraal Testamentenregistere uit of er een testament is en bij welke notaris deze is gemaakt. Bij deze notaris kunt u een kopie van het testament opvragen. Is er een testament, dan moet de erfenis volgens het testament worden verdeeld.
Stap 3: Erfenis aanvaarden of verwerpen
Als erfgenaam beslist u of u de erfenis wilt aanvaarden (zuiver), beneficiair aanvaarden of verwerpen. Dit is een belangrijke stap bij de afwikkeling van een erfenis.
In Nederland heeft u drie maanden de tijd om een keuze te maken. Dit wordt het recht van beraad genoemd.
Voor het beneficiair aanvaarden en verwerpen moet u een verklaring afleggen bij een arrondissementsrechtbank in Nederland. U kunt dit ook laten doen door een notaris.
Stap 4: Volmacht en executeur
Erfgenamen zijn samen verantwoordelijk voor de afwikkeling van de erfenis. In plaats van voortdurend alles samen te regelen, kunt u één persoon aanwijzen die u een volmacht geeft om de erfenis af te wikkelen. Dit kan een erfgenaam zijn, maar het mag ook een buitenstaander zijn. Is er een testament, dan is er hoogstwaarschijnlijk een executeur testamentair aangewezen. Dit is dan degene die de nalatenschap verder afwikkelt.
Stap 5: Verklaring van erfrecht
Als iemand overlijdt, blokkeert de bank zijn of haar rekening. U kunt dan geen geld meer van de bankrekening halen of geld overmaken. Veel banken maken wel een uitzondering voor de betaling van de begrafeniskosten.
U kunt de blokkering opheffen door een verklaring van erfrecht te overleggen. Een ‘en/of rekening’ mag niet worden geblokkeerd en kan zonder verklaring van erfrecht in gebruik blijven.
Wilt u de en/of rekening veranderen in een rekening op uw eigen naam, dan heeft u alsnog een verklaring van erfrecht nodig.
Uitkeringsinstanties en (levens)verzekeringsinstanties moeten ook geïnformeerd worden en vragen vaak om een verklaring van erfrecht voordat ze geld uitkeren. Soms is zo’n verklaring duurder dan het uit te keren bedrag. Vaak nemen uitkeringsinstanties dan genoegen met een overlijdensakte.
Stap 6: Abonnementen en doorlopende kosten
Alle lopende abonnementen van de overledene moeten worden opgezegd. Als de overledene de abonnementskosten al vooruit heeft betaald, kunt u deze kosten terugvorderen.
Stap 7: Inboedel
De erfgenamen moeten de inboedel verdelen, of - indien gewenst - verkopen. Dit kan de nodige discussies opleveren.
Sommige spullen hebben een emotionele waarde, waardoor het lastig wordt om spullen te verdelen. Ook vinden erfgenamen vaak dat zij terug moeten krijgen wat ze ooit aan de overledene cadeau hebben gedaan.
Om tot een goede verdeling te komen is het belangrijk om vooraf goede afspraken te maken waar iedereen achter staat. Door iedereen bijvoorbeeld een lijst te laten maken met daarop wat hij/zij graag wil hebben: de belangrijkste bovenaan, de minst belangrijke onderaan.
Als meerdere mensen hetzelfde willen, kunt u kijken wie dat het hoogst op het lijstje heeft staan. Komt u er dan nog niet uit, kunt u bijvoorbeeld loten.
Inboedelgoederen hebben niet allemaal dezelfde waarde. Daarom is het handig om aan alle spullen een waarde toe te kennen. De waarde van de spullen die u krijgt kunt u dan in mindering brengen op uw erfdeel. Zo voorkomt u dat de één alle dure spullen krijgt, en de andere daardoor uiteindelijk minder uit de erfenis krijgt.
Vindt u dit lastig of levert het veel discussie op, laat de inboedel dan officieel te taxeren. Zo kan er over de waarde van de spullen geen discussie meer ontstaan.
Zie - Stappenplan verdeling van een nalatenschap - voor meer informatie.
Stap 8: Woning
Zeg de huur van een huurwoning op. Het huurhuis moet in de oorspronkelijke staat aan de verhuurder worden teruggegeven.
In het geval van een koopwoning zijn er twee mogelijkheden:
Eén van de erfgenamen gaat er wonen. Hij/zij koopt de andere erfgenamen uit.
Geen van de erfgenamen gaat er wonen. U verhuurt het huis of zet het huis te koop en deelt de winst of het verlies.
Meer hulp nodig?
Lees mijn andere artikelen over nalatenschappen en het erven van een huis.
Liever persoonlijke hulp?
Neem gerust contact op. Ik sta - met m'n 40 jaar ervaring - voor u klaar.